Endodonti (Kanal Tedavisi)

Diş hekimliğinde endodonti yani kanal tedavisi kısaca, dişin dış dokuları olan mine ve dentinin altında yer alan dişin canlı kısmı pulpanın iltihaplandığı durumlarda uygulanan bir tedavi yöntemidir. Halk arasında dişin siniri olarak adlandırılan pulpa dokusu, bir dişin büyümesi ve gelişmesinde çok önemli bir yere sahiptir. Diş tamamen geliştikten sonra pulpa dokusu, dişte meydana gelen ağrıyı ileterek dişin zarar gördüğünü ya da herhangi bir nedenle iltihaplandığını haber verme görevini üstlenmektedir. İşte diş pulpasına kadar ilerlemiş olan problemlerde birtakım özel tedavi yöntemleri uygulayan diş hekimliği dalına endodonti kanal tedavisi adı verilmektedir.

Kanal tedavisi olarak da adlandırılan endodonti işlemlerinde, dişin sinir kısmının kendi kendini onaramayacak derecede hasar gördüğü durumlarda uzman diş hekimleri tarafından bazı tedavi yöntemleri ve teknikleri uygulanmaktadır.

Kanal Tedavisi Nedir?

Endodonti yani kanal tedavisi, dişin en iç kısmında bulunan pulpa dokusunun ciddi anlamda hasar gördüğü ya da iltihaplandığı durumlarda uygulanan bir diş tedavisi yöntemidir. Pulpa adı verilen ve dişin en iç kısmında bulunan bu doku, dişin gelişiminden, beslenmesinden ve savunmasından sorumlu olan, dişe canlılık veren özel bir dokudur.

Genellikle dişin kırılmasında ya da derinlemesine nüfuz ederek dişin en iç noktalarına kadar ulaşan çürük vakalarında sinir çıkarılmazsa diş ve çevresindeki dokularda enfeksiyona neden olmaktadır. Bu durumda diş kaybı yaşanması kaçınılmaz bir hale gelmektedir. Pulpa dokusunun çıkarılarak kanal boşluğunun temizlenmesi ve yeniden şekillendirilerek bu boşluğun diş dokusuna zarar vermeyecek dolgu maddeleri ile doldurulması işlemlerinin bütününe genel olarak kanal tedavisi denmektedir.

Kanal tedavisi yani endodonti, dişin sağlıklı bir şekilde işlevine devam edebilmesi için ona verilen bir nevi son şans anlamına gelmektedir. Başarılı bir şekilde kanal tedavisi uygulanan, neredeyse tamamen çürümüş bir diş, kurtarılarak ömür boyu kullanılabilir hale getirilmektedir. Fakat kanal tedavisinden sonra dişin yapısında da birtakım değişiklikler meydana geldiği için bu dişlerin doğal dişlere oranla daha kolay kırılabilir olduğunu belirtmekt gerekmektedir.

Kanal Tedavisi Gerektiren Vakalar Nelerdir?

Diş hekimliğinde kanal tedavisi gerektiren vakalar, genel olarak hastaların dişlerinde yoğun bir şekilde ağrı ve sızı gördükleri durumlardan oluşmaktadır. Bu vakaları şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Dişte kendiliğinden ortaya çıkan yoğun ağrı,
• Özellikle geceleri artan ve ağrı kesicilerin fayda etmediği diş ağrıları,
• Sıcak ya da soğuk içeceklerin tüketiminde aşırı hassasiyet,
• Dişin etrafında, diş etlerinde ya da lenf bezlerinde görülen şişiklikler,
• Dişin enfeksiyon kapsamı nedeniyle dişte oluşan fistül e renkleşme

Kanal Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kanal tedavisi yapılışı sırasında ilk olarak dişin mevcut durumu diş hekimi tarafından tespit edilir ve kanal tedavisinin önerilmesinin ardından tedaviye başlanır. Tedavi süresi, uygulama yapılacak ola dişin durumuna göre bir ya da birden fazla seans sürebilmektedir.

İlk etapta tedavinin uygulanması için lokal anestezi uygulanır. Bu sayede tedavi süresince hastanın herhangi bir şekilde ağrı ya da acı duyması imkansız hale getirilir. Ardından dişte çürük varsa, bu çürükler temizlenerek dişin sinirlerinin olduğu bölgeye erişilebilmesi için diş kuron kısmından açılır. Röntgen çekilerek kanal uzunluğu tespit edilir. Pulpa dokusunun içeriği çıkarılarak temizlenir ve çeşitli ileri teknoloji aletler kullanılarak kök kanallarının şekillendirme işlemleri tamamlanır.

Kök kanallarının enfeksiyonlardan arındırılması sağlandıktan sonra kanallar çevre dokular ile uyumlu bir dolgu malzemesi kullanılarak doldurulur. Endodonti kanal tedavisi süresi dişte oluşan enfeksiyon ve çürüklere göre 1 ya da 3 seansta tamamlanabilmektedir.

Endodonti Alanında Verilen Tedavi Hizmetleri Nelerdir?

Endodonti tedavileri aşağıda listelenmiştir:

• Hasar görmüş olan canlı pulpa tedavisi yapılmaktadır. Direkt ve indirekt olmak üzere kuafaj ve vital amputasyon yapılabilmektedir.
• Kök kanalı tedavileri uygulanmaktadır.
• Travma geçirmiş olan dişlere endodontik tedavi uygulaması yapılmaktadır.
• Daha önce yapılmış fakat başarısız olmuş olan kök kanalı tedavilerinin yenilenmesi mümkündür. Bir önceki işlemin ortaya çıkarttığı problemler ortadan kaldırılmaktadır.
• Endodontik tedavi görmüş olan dişlere restorasyon çalışması yapılmaktadır.
• Kök oluşumunun tamamlanması, kök ucu bariyerlerinin oluşturulması gibi endodontik tedaviler uygulanabilmektedir.
• Endodontik cerrahi uygulamaları yapılabilmektedir.
• Endodontik tedavinin uygulandığı dişlerin beyazlatılması yapılabilecek işlemler içerisindedir.

Endodontinin Nedenleri Nelerdir?

Endodonti sebepleri aşağıdaki gibidir:

• Uyumsuz restorasyonlar sonucunda endodonti Eski dolguların çevrelerinde derin ve yeni çürüklerin oluşması, sinir ve damar dokusunun canlılığını kaybetmesi gibi durumlar neden olabilmektedir.
• Şiddetle gelen bir darbenin yarattığı travma sonucunda dişin dolaşımı kesilebilmektedir ve diş zamanla canlılığını kaybedebilmektedir. Dolayısı ile diş bir süre sonra beslenememeye başlamaktadır. Bu gibi durumlarda kanal tedavisi gerekebilmektedir.
• Diş sıkma ve gıcırdatma problemi olanlarda yüksek dolgular kronik travma yaratabilmektedir. Dolayısı ile diş iltihaplanması olabilmektedir. Bu gibi durumlarda endodonti tedavisi uygulanmalıdır.
• Periodontal ismi verilen diş eti ve çevresi rahatsızlıkları olanların hastalıkları eğer uzun süre tedavi edilmez ise; diş iltihabı oluşabilmektedir. Bu iltihabın temizlenebilmesi için ise; kanal tedavisinin uygulanması gerekmektedir.

Kanal Tedavisi Acılı Bir İşlem Midir?

Kanal tedavisi sırasında acı hissedilmesi söz konusu değildir. Lokal anestezi ile yapılan bir işlemdir. Dolayısı ile herhangi bir acı hissedilmemektedir. Ancak işlemden sonraki bir veya iki gün içerisinde rahatsızlık hissedilebilmesi normaldir.

Kanal Tedavisi İşleminden Sonra Ağrı Hissedilir Mi?

Kanal tedavisi sonrası ağrı hissedilebilmektedir. Oldukça hafif bir ağrının yanı sıra, hassasiyet de görülebilmektedir. Ancak sadece birkaç gün sürecek geçici bir durumdur. Kısa süre içerisinde ağrının ve hassasiyetin geçmemesi durumunda ise doktora başvurulması gerekmektedir. Ağrı ve iltihap gibi problemlerin olması durumunda, diş hekimi ilaç tavsiye edebilmektedir. Bu ilaçlar ağızdan alınan ilaçlardır ve sadece doktorun tavsiye ettiği zamanlarda, söylenen dozda tüketilmelidir.

Kanal Tedavisinin Başarı Oranı Ne Kadardır?

Kanal tedavisinin başarı yüzdesine bakıldığında; yaklaşık olarak %90 ile %95 arasında bir başarı oranı olmaktadır. Günümüzde teknolojinin her geçen gün ilerlemesi ile beraber kanal tedavisindeki başarı oranları da gittikçe artmaktadır. Kanal tedavisi, dişin çekilmesinden önceki son aşama olduğu için hem tedavinin uygulanışı hem de hekim seçimi konusunda oldukça özenli ve dikkatli olunması gerekmektedir.

Kanal tedavisi sonrası eğer hasta ağız bakımına dikkat etmez ise; bu durumda dişte çürük, diş sert dokusunda kırık, kök kanallarına bakteri sızıntısı gibi durumlar olabilmektedir. Dolayısı ile tekrar enfeksiyon gelişebilmektedir. Kanal tedavisi tekrarlanabilir bir işlem olduğu için yapılan uygulamanın başarısız olması veya problemin tekrarlaması durumunda; kanal tedavisinin tekrar yapılması gerekmektedir. Bu gibi durumlarda kanal dolgusu boşaltılmaktadır ve kök kanalları şekillendirilmelidir. Ardından dezenfektasyon işlemi yapıldıktan sonra kanal tekrar doldurulmalıdır.

Endodontiden Sonra Dişler Ne Kadar Süre Kullanılabilir?

Endodonti tedavisinin kullanım ömrü; hastanın dişlerine nasıl baktığı ile alakalıdır. Hasta eğer dişlerine özenli bir şekilde bakar ve bakımını aksatmaz ise; bu durumda endodonti uygulanmış olan dişlerini ömür boyu kullanabilmesi mümkündür. Ağız ve diş bakımını aksatan hastaların ise; karşılaştıkları problemler karşısında doktorlarına gitmeleri gereklidir. Aksi takdirde hastalar diş kaybı gibi problemler ile karşı karşıya kalabilmektedirler.